10 Ocak 2014 Cuma

TÜRK KÜLTÜR VE EDEBİYATINDA GEYİK MOTİFİ

Prof. Dr. Kazım Mirşan
TÜRK KÜLTÜR VE EDEBİYATINDA GEYİK MOTİFİ
Dr. Gıyasettin AYTAŞ

Diğer milletlerde olduğu gibi, Türk milletinin de kendince kutsal saydığı hayvanlar vardır. Bunlardan biri de geyiktir. Geyik tıpkı Bozkurt gibi bazı Türk boylarının sembolü olmuştur. Bu bakımdan Türk mitolojisi ve efsanelerinde geyik motifine sıkça rastlanır. Geyik motifi, dilimizde, edebiyatımızda, halımızda, kilimimizde; velhasıl bütün sosyal hayatımızda farklı renk ve şekillerde yer alır.
Edebiyatta benzetme unsuru olarak geyiğin şu özelliklerinden yararlanılır:
Sevimli, çevik, hassas ve içli bir hayvandır. İnce zarif bir vücuda sahip ve ürkektir. İnsandan kaçar, peşinden sürüklediği insanı dermansız bırakır. Tenha yerlerde yaşar. Avlayan iflah olmaz, avlanmış geyiğin gittiği ev tarümar olur, yerinde ot bitmez. Bedduası avcının soyuna da etki eder. Mukaddes bir hayvandır. Kurt gibi aniden ortaya çıkar ve çoğu kere insanlara doğru yolu gösterir. Birdenbire ortadan kaybolur. Mutlu sona erdiricidir. Sevgi perisidir. Totemdir, ruhların üzerinde dolaştığı ilahi bir varlıktır. Tanrı’nın elçisidir. Gökte dolaşan yarı ilahi yaratıktır.

Tamamı : http://bit.ly/1ktnH0s
Maral Ana Efsanesi : http://bit.ly/1cUtmm5
Kozı Körpeş ile Bayan Sulu Destanında Geyik Motifi : http://bit.ly/1lYWQVk
Anadolu Türk Folklorunda Geyik : http://bit.ly/1ejHxG9
Dolgan ve Tofa Türkleri : http://on.fb.me/1hDuJOb
Bilge Kaan Hazinesindeki Geyik : http://goo.gl/2CQUyW
Bugut (Geyik ) Yazıtı : http://goo.gl/YbzPxV
Fransa Glozel Geyiği : http://goo.gl/IBkS42
Kore Kültüründe Geyik : http://bit.ly/1dCfnCu
Foto : Tuva Arzhan 2 Kurganı İskit Geyiği : http://goo.gl/InqQfJ
http://goo.gl/7JiNRR
B.Tarhan
TÜRK KÜLTÜR VE EDEBİYATINDA GEYİK MOTİFİ
Dr. Gıyasettin AYTAŞ

Diğer milletlerde olduğu gibi, Türk milletinin de kendince kutsal saydığı hayvanlar vardır. Bunlardan biri de geyiktir. Geyik tıpkı Bozkurt gibi bazı Türk boylarının sembolü olmuştur. Bu bakımdan Türk mitolojisi ve efsanelerinde geyik motifine sıkça rastlanır. Geyik motifi, dilimizde, edebiyatımızda, halımızda, kilimimizde; velhasıl bütün sosyal hayatımızda farklı renk ve şekillerde yer alır.
Edebiyatta benzetme unsuru olarak geyiğin şu özelliklerinden yararlanılır: Sevimli, çevik, hassas ve içli bir hayvandır. İnce zarif bir vücuda sahip ve ürkektir. İnsandan kaçar, peşinden sürüklediği insanı dermansız bırakır. Tenha yerlerde yaşar. Avlayan iflah olmaz,  avlanmış geyiğin gittiği ev tarümar olur, yerinde ot bitmez. Bedduası avcının soyuna da etki eder. Mukaddes bir hayvandır. Kurt gibi aniden ortaya çıkar ve çoğu kere  insanlara doğru yolu gösterir. Birdenbire ortadan kaybolur. Mutlu sona erdiricidir. Sevgi perisidir. Totemdir, ruhların üzerinde dolaştığı ilahi bir varlıktır. Tanrı’nın elçisidir. Gökte dolaşan yarı ilahi yaratıktır.

Tamamı : http://bit.ly/1ktnH0s
Maral Ana Efsanesi : http://bit.ly/1cUtmm5
Kozı Körpeş ile Bayan Sulu Destanında Geyik Motifi : http://bit.ly/1lYWQVk
Anadolu Türk Folklorunda Geyik : http://bit.ly/1ejHxG9
Dolgan ve Tofa Türkleri : http://on.fb.me/1hDuJOb
Bilge Kaan Hazinesindeki Geyik : http://goo.gl/2CQUyW
Bugut (Geyik ) Yazıtı : http://goo.gl/YbzPxV
Fransa Glozel Geyiği : http://goo.gl/IBkS42
Kore Kültüründe Geyik : http://bit.ly/1dCfnCu
Foto : Tuva Arzhan 2 Kurganı İskit Geyiği  : http://goo.gl/InqQfJ
   http://goo.gl/7JiNRR
B.Tarhan

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder