IRK BİTİG VE SEMBOLLERİN KAVRAMSAL TEMELİ ..

Prof. Dr. Kazım Mirşan

İ.V. STEBLEVA (Rusçadan Çeviren : Dr. Halil İbrahim USTA)
Eski Türkçe eserler arasında Irk Bitig, gerçekten önemli bir yer tutmaktadır; zira bu eser, runik yazıyla kâğıda yazılmış ve zamanımıza kadar ulaşmış, eksik olmayan yegâne metindir. Metin oldukça uzun olduğu için, formu ve içeriği hakkında uzun değerlendirmeler yapmak mümkündür ve yazmanın oldukça iyi saklanmış olması sayesinde, ifadeler arasındaki bağlantılar kopmamıştır. Bununla birlikte bugüne kadar bilim dünyasında metnin telif edildiği yer, telif tarihi ve dinî niteliği hakkında ortak bir düşünceye varılamamıştır.

KALIN, SAÇI, OKUNTU, AŞERME, TOY, DARISI BAŞINA..

Prof. Dr. Kazım Mirşan

• KALIN, SAÇI, OKUNTU, AŞERME, TOY, DARISI BAŞINA
  Dr. Ali Berat ALPTEKİN
  
  
  KALIN
  
  Kalın ve dolayısıyla söz kesimi, bir çeşit devlet törenini andıran merasimdi. Örnek olarak Radloff’un tespit ettiği kalın anlaşmasından sonra yapılan bir tören, bu konuda bize açık bir fikir verebilir. Kalın anlaşmasından sonra, kız ve oğlan aileleri ile ona bağlı topluluklar hep birlikte ata binerler, at üzerinde karşılaşırlar ve böylece söz kesimi at üzerinde yapılırdı. Biliyoruz ki Türklerde, sulh anlaşmaları, savaş kurultayı ile savaşta elçi kabulleri at üzerinde olurdu.

MANAS DESTANI..

Prof. Dr. Kazım Mirşan

MANAS DESTANI
DR. ERTUGRUL YAMAN

Manas, Türklerinin belirli bir döneme kadarki hayat tarzını, başından geçen olayları ve bütün olarak kültürlerini yansıtan muhteşem bir destandır.Kendi halkını bu derece güzel ve gerçekçi yansıtan eser pek azdır. 400.000 satırdan oluşan destan bu özelliği ile dünyanın en hacimli destanlarından biri olup hâlen "Manasçılar" tarafından yaşatılmaktadır.

Manas daha doğmadan önce Çin Han'ı Esenkan'ın kehanetle ilgili kitaplarında Kırgızlar arasında Manas adlı bir çocuğun doğacağı, Çet-Beeçini fethedeceği ve Çinlilerden bütün o acılı yılların intikamını alacağı kehanet edilmiştir. Uzun süredir oğul hasreti çeken Cakıp Han'ın nihayet bir oğlu dünyaya gelir.Çin Hanı Alööke'nin, Kırgızları Altaylara sürdüğü sırada doğan bu çocuğun elinde kan tutmaktadır. Bu kahramanlığın işaretidir.

Manas çok genç yaşında kabına sığmayan bir yiğit olur. Kırgızların başına geçer ve mücadeleli yaşamı başlar. Onun asıl ideali, dağınık haldeki boy ve oymakları birleştirmek, dirlik ve düzenliği sağlamak ve onları düşmanların zulmünden korumaktır. Oğuz Kağan'daki cesaret, Bilge Kağan'daki "Aç milleti doyurmak, çıplak milleti giydirmek, fakir milleti zengin kılmak ve dağılmış olan boyları birleştirmek" ülküsü Manas tipinde kendini bulmuştur.O, vatanı, milleti, dini ve namusu uğruna her şeyi göze alabilen büyük kahraman ve ulu bir dava adamıdır.
Manas mitolojik bir kahraman olarak, doğa güçlerini de kullanır. Kendisini, toprakla, dağla, gökle denk tutar.

Tamamı : http://goo.gl/bs8TfQ
Manasçı : http://www.youtube.com/watch?v=hBMG9dEWeTg
Ayrıca: http://goo.gl/YuQ9dm
http://aton.ttu.edu/pdf/Manas_Part_1.pdf
Resim: Kırgız Sanatçı Shigaev'in Manas'ı http://sakhalife.ru/node/64444

B.Tarhan

Ütülenmiş Giysilerle Dolaşan, İpek Mendil ve Eldiven Kullanan Türkler ..

Prof. Dr. Kazım Mirşan

Ütülenmiş Giysilerle Dolaşan, İpek Mendil ve Eldiven Kullanan Türkler

Divanü Lugati’t-Türk’ün söz varlığındaki ilgi çekici verilerden biri de Türklerin bin yıl önce giysilerini ütüledikleri, ütülü giysilerle dolaştıkları bilgisidir. Türklerde giyim kültürünün ne kadar köklü olduğunu, Türklerin bin yıl önce kırışmış giysilerini ütüleyerek giydiklerini belgeleyen bu bilgiler, Türklerin uygar bir toplum olduğunun göstergesidir. Bugün Türkçede ütü biçiminde kullandığımız söz Divanü Lugati’t-Türk’te ütüg biçimindedir. 

KUTLUGUN MÜHRÜ..

Prof. Dr. Kazım Mirşan

KUTLUGUN MÜHRÜ
Dr. Cengiz ALYILMAZ


(Kök)türk harfli eski Türk yazıtlarının bir kısmı, kullanım eşyaları (bıçaklar, kamalar, eyerler, kemerler, kadehler, vazolar, saksılar,mühürler, paralar...) üzerine hakkedilmiştir. Kullanım eşyaları üzerine hakkedilen yazıtlardan biri de "Mutrın Temdeg yazıtı"dır. 2.8x2.8 cm boyutunda bakırdan bir parçanın oyulması suretiyle hazırlanmış olan yazıt, bugün Mogolistan Halk Cumhuriyeti'nde Dundgovi Aymag'ın merkezi Mandalgov'daki müzede koruma altında bulunmaktadır.

OLTU/HOVAK (ALATARLA) KÖYÜ'NDE ESKİ TÜRK SANATININ İZLERİNİ TAŞIYAN BİR TARİHİ KALINTI..

Prof. Dr. Kazım Mirşan

Prof. Dr. Hamza GÜNDOGDU

Erzurum'un Oltu ilçesinin Hovak (Alatarla) Köyünde XI-XII. yüzyıllara tarihlenen bir kale şato bulunmaktadır. Ulaşım) güç olan köyün güneydoğusunda, eğimli bir arazide kurulmuş olan kale-şato, stratejik bakımdan da önem taşımaktadır.
Milattan önceki VII-VI. yüzyıllarda Orta Asya'dan büyük göçlerle gelen halkın bir kısmı da buraya yerleşmiştir. Ksenofon'un "Onbinlerin Dönüşü" adlı eserinde zikrettiği Tavok'ların yurdu olan çevre halkı, bu göçlerle buraya gelip yerleşen Orta Asya halklarından Saka (İskit) lardı. Daha sonra gelen Kıpçaklarla da yöre yöredeki Türk nüfusu giderek artmıştı.
Bu makalede Orta Asyalı gelenekleri Anadolu-Türk kültürü çerçevesinde sentezleyen yöre halkınca burada yaptırılan tarihi yapılardan ortaçağ geleneklerinin temsilcisi bir şato-kale üzerinde durulacaktır.

Tamamı: http://e-dergi.atauni.edu.tr/index.php/GSED/article/viewFile/2443/2453

B.Tarhan

TÜRK KÜLTÜR VE EDEBİYATINDA GEYİK MOTİFİ

Prof. Dr. Kazım Mirşan
TÜRK KÜLTÜR VE EDEBİYATINDA GEYİK MOTİFİ
Dr. Gıyasettin AYTAŞ

Diğer milletlerde olduğu gibi, Türk milletinin de kendince kutsal saydığı hayvanlar vardır. Bunlardan biri de geyiktir. Geyik tıpkı Bozkurt gibi bazı Türk boylarının sembolü olmuştur. Bu bakımdan Türk mitolojisi ve efsanelerinde geyik motifine sıkça rastlanır. Geyik motifi, dilimizde, edebiyatımızda, halımızda, kilimimizde; velhasıl bütün sosyal hayatımızda farklı renk ve şekillerde yer alır.
Edebiyatta benzetme unsuru olarak geyiğin şu özelliklerinden yararlanılır:

TÜRK KÜLTÜRÜNDE AĞAÇ KÜLTÜ VE DUT AĞACI

Prof. Dr. Kazım Mirşan
TÜRK KÜLTÜRÜNDE AĞAÇ KÜLTÜ VE DUT AĞACI
Doç. Dr. Ülkü GÜRSOY

Türklerde önemli bir yeri olan tabiata ait unsurların tespiti ve bunların çeşitli motifler hâlinde gelecek nesillere aktarımı kültürel değerlerimizin yaşatılması açısından önemlidir. Evrenin var oluşundan itibaren su, hava, toprak kadar elzem, hayatın merkezinde var olan bir unsur da ağaçtır. Ağaç her şeyden önce var oluşu, hayatı, canlılığı, bereketi temsil eder. Türk ve Dünya kültüründe ağaca çağlar içinde birbirinden farklı pek çok rol verilmiştir.

Yu-chou'daki (Yeşim Eyaleti) atlı Barbarlar

Prof. Dr. Kazım Mirşan
Yu-chou'daki (Yeşim Eyaleti) atlı Barbarlar

Yu-chou’daki yabancı atlı Barbarlar,
Yeşil gözlüdür, kaplan derisinden başlıkları var.
Gülerek çift oklarını çekiyorlar,
Onbin kişi onlara karşı gelemiyor.
Yaylarını yuvarlak ay gibi atıyorlar,

ÇİN TOPRAKLARINDAKİ BAZI TÜRK SOYLULARININ KURGANLARI

Prof. Dr. Kazım Mirşan

Yrd. Doç.Dr. Tilla Deniz Baykuzu
İslamiyet öncesi Türk kültür tarihinin aydınlatılması yolunda, Türk hükümdarlarının kurganlarının Çin yıllıklarından taranması çalışmamızın devamı sayılan bu makalemizde 7.8. yüzyıllarda yaşamış ve her hangi bir sebeple bu topraklarda ölmüş olan Türk soylularının kurganların yerlerini tespit etmeye çalıştık. Bunun yanı sıra Türk soylularına ait bulunmuş arkeolojik verileri de ekledik. Bu kurganları araştırırken Türk ve Çin tarihinin ne kadar iç içe geçmiş olduğu Tang Hanedanlığı kurucu imparatorlarının Türklerle kurduğu akrabalık ilişkilerine de göz attık.